Engellilik, biyopsikososyal modele dayanarak açıklanması gereken, bozuluk, aktivite limitasyonu ve katılım engellerini kapsayan bir şemsiye terimdir. Bu nedenle, engeli olan bireyler için en uygun rehabilitasyon programını planlamak için, rehabilitasyon ekibi üyeleri engelliliğin tüm yönlerini anlamalıdır.
Dünya nüfusunun yaklaşık %15’i bir tür engelle yaşamakta olup, % 2-4’ü yaşamda önemli zorluklar yaşamaktadır. Küresel engellilik prevalansı, DSÖ’nün 1970’lerden kalma olan yaklaşık %10’luk rakamından daha yüksektir. Türkiye’de küresel engellilik prevalansı 2002 yılında %12,29, 2016 yılında ise %16,2 olarak belirlenmiştir. Bu bize engeli olan birçok insanın yaşam kalitelerini iyileştirmek için bir rehabilitasyon programına katılması gerektiğini göstermektedir. Bunu başarmak için fizyoterapistler, ergoterapistler, doktorlar, rehabilitasyon hemşireleri, ortez ve protezler uzmanları, sosyal hizmet uzmanları, psikologlar, diyetisyenler, dil-konuşma terapistleri dahil olmak üzere rehabilitasyon ekibi üyeleri disiplinler arası birlikte çalışmalıdırlar. Engellilik karmaşık, dinamik, çok boyutlu ve tartışmalı olduğu için tüm sağlık bilimleri lisans öğrencileri bu konuda eğitilmelidir.
“Engelliliği Anlamak – fizyoterapi ve rehabilitasyondan bakış açıları” başlıklı bu kitabı inceleyerek, hem öğrenciler hem de mezun sağlık profesyonelleri engelliliğin tüm yönlerini tanımlayabilecek ve kendi bakış açılarını oluşturabileceklerdir. En önemlisi, engeli olan bir kişiyi nasıl değerlendireceklerini ve çağdaş bakış açılarına dayanan etkili bir rehabilitasyon programının nasıl planlanacağını öğreneceklerdir. Yardımcı editörüm Beliz Belgen Kaygısız ve ben, tüm bölüm yazarlarına bu kitaba anlamlı katkıları ve çabaları için çok teşekkür ediyoruz.
Prof. Dr. Uğur Cavlak
11.05.2023
